Kişilerin eşyalar üzerinde kurdukları hakimiyet ile birlikte diğer kişilere karşı ileri sürebilecekleri hakları da tanımlanmaktadır. Eşya hukuku taşınır eşyalarve taşınmaz eşyalar olmak üzere iki kısımda incelenmeyi zorunlu kılan bir hukuk dalıdır.
Çünkü kişiler taşınmazlar üzerinde hak sahibi olabileceği gibi taşınırlar üzerinde de hak sahibi olabilecektir. Bu hakimiyetin oranları ve ileri sürülecek bütün haklar Medeni hukukun bir alt dalı olan Eşya hukuku tarafından incelenmektedir. Aynı zamanda da bahsedilen bu haklar yasalar ile garanti altına alınmış olan yasal haklardır. Tabi ortada yasalar ile sınırlandırılmış haklar var ise caydırıcı olması bakımından bazı yaptırımları da olacaktır.
Eşya Hukukunda Butlan Yaptırımı
Yaptırımların uygulanabilmesi için mutlaka, hukuka aykırı bir işlemin gerçekleşmesi gerekir. Kanunda belirtilen düzene aykırı davranmak yaptırımları da gerekli kılmaktadır. Eşya hukukunda Butlan yaptırımısözleşmenin geçersiz sayılması halidir. Ortaya çıkan sözleşme şekil şartlarına aykırı ve hatalı ise iptali istenecektir. Butlan olması durumunda da sözleşme hiç yapılmamış gibi olacaktır.
Eşya Hukukunda Zilyetlik İle İlgili Yaptırımlar
Zilyetlik konusu eşya hukukunda taşınır ve taşınmaz eşyalar için de geçerlidir. Bir malın zilyedi olabilmek için belirtilen eşyayı elde bulundurmak gerekir. Belirtilen eşya kişinin elinde ve ulaşılabileceği bir yerde olmak zorundadır. Hatta eşyanın zilyedi eşyayı elinde bulunduran kişi olması bir karinedir. Yasalara göre zilyet olduğu eşyalar da belli bir zamanaşımı süresi sonunda ayni hak kazanılmaktadır. Zilyetliğin korunması için dava açılması yoluna gidilebilecektir. Zilyetliğin korumak isteyen kişi zilyetliği savunma davasıaçabilecektir. Zilyet böyle bu dava açabilmesi için zilyedi olduğu eşyanın elinden zorla alınması şarttır. Zilyetliği çalan kişi iade etmek ile yükümlüdür. Tabi ki ceza hukukuna göre cezai yaptırımları da olacaktır.
Eşya Hukukunda Tecavüzden Men Davası Yaptırımı
Eşyayı elinde bulunduran kişi yani eşyanın zilyedi eşyasının haksız kullanımını engellemek için men davası açabilecektir. Bu davanın açılabilmesi eşyaya olan haksız tecavüz devam etmelidir. Tecavüzde bulunan kişi ise bazı yaptırımlara maruz kalacaktır.
Belirtilen eşya üzerinde bu kişinin hakkı bile olsa bu dava açılabilecektir. Kişinin tecavüzü durdurması ve verdiği zararı ödemesi talep edilecektir.
Eşya Hukukunda Geri Verme Yaptırımı
Haksız nedenle elinde zilyedi bulunduran kişi eşyaları geri vermek ile yükümlüdür. Genellikle açılan davalar sonucu geri verme kararı verilmektedir. İyi niyetli zilyet yani eşyayı kötü niyetlerle edinmemiş olan zilyet tazminat ödemek zorunda değildir. İyi niyetli olmak bir karinedir. Kişinin iyi niyetli olmadığının ispat edilmesi karşı tarafa kalmıştır. İyi niyetli olan zilyet eşyayı verirken olduğu gibi vermelidir. Yani eşyanın zarar görmüş olması ya da eksilmiş olması iyi niyetli zilyedin sorumluluğu değildir. Hatta iyi niyetli kimse eşyaya herhangi bir masraf yapmış ise bu masrafları eşyanın asıl sahibinden isteyebilecektir, masraf ödenmedikçe eşyanın alı konulması da mümkün olacaktır. Eşyanın zilyedi kötü niyetli ise yani yasal olmayan yollar ile zilyetliği kazanmış ise farklı yaptırımlar söz konusu olacaktır. Kişi haksız elde etmiş olduğu eşyanın bütün zararlarını ödemekle yükümlüdür. Eğer eşya bir getiri getirecek türden bir eşya ise o süre zamanı hesaplanır. Bu süre zarfında elde edilecek semereler eşyanın asıl sahibine ödenmek zorundadır.
Eşya yok olmuş ise kötü niyetli zilyet eşyanın gerçek sahibine bunu ödemek zorundadır. Kötü niyetli kişi eşya sahibinden ancak masraflarını talep etme hakkına sahiptir.